งบทดลอง คือ ( Experimental budget )

งบทดลอง คือการนำยอดคงเหลือจากบัญชีแยกประเภทในแต่ละรายการมาโพสลงในงบทดลอง การทำงบทอลองจะคล้ายๆ กับการทำบัญชีแยกประเภท แต่งบทดลองนั้นจะเหมือนเป็นการสรุปยอดให้ชัดเจนมากกว่า เนื่องจากบัญชีแยกประเภทเป็นการลงรายละเอียดในแต่ละวัน แต่ละรายวันที่เกิดขึ้น โดยยังไม่หักกลบลบหนี้กัน แต่งบทดลองจะต้องหักกลบลบหนี้แล้ว ถึงจะลงบันทึกบัญชี เรียกง่ายๆ ว่าเป็นการสรุปยอดในงบทดลอง

อธิบายให้เห็นภาพ การลงบัญชีแยกประเภท เมื่อมีการขายของ สิ่งที่เกิดขึ้นจะต้อง Dr.เงินสด Cr.สินค้า โดยที่ยังไม่ทราบว่ามีเงินสดรวมเท่าไร และสินค้าคงเหลือเท่าไร เมื่อถึงสินเดือนต้องการทราบยอดเงินสด กับสินค้า ว่าเหลือเท่าไร จึงต้องจัดทำงบทดลองขึ้นมา ตัวอย่าง เช่น
เดิมกิจการมีเงินสด 100 บาท สินค้า 50 ชิ้น
ขายของวันที่ 1                       Dr.เงินสด 200 บาท    Cr.สินค้า 20 ชิ้น
ขายของวันที่ 2                       Dr.เงินสด 100 บาท    Cr.สินค้า  10 ชิ้น
ซื้อสินค้าวันที่ 3                      Dr.สินค้า 10 ชิ้น           Cr.เงินสด 50 บาท
เมื่อถึงสินเดือนต้องการทราบ ยอดเงินสด กับ ยอดสินค้า จึงจัดทำงบทอลองขึ้นมา เดิมมีเงิน 100 บาท ขายของและซื้อของ 3 วันรวม 250 บาท (100+300-50)  เดินกิจการมีสินค้า 50 ชิ้น ขายและซื้อสินค้า รวม 30 ชิ้น (50-20-10+10)
ยอดในงบทดลองจึงปรากฏแค่ 1.เงินสด 250 บาท สินค้า 30 ชิ้น เป็นต้น